By Marathi Deta 
महाराष्ट्र सरकारच्या ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेच्या पार्श्वभूमीवर अनेक महिलांना केंद्र आणि राज्य शासनाच्या विविध योजनांचा एकत्रित लाभ मिळत आहे. प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN) आणि नमो शेतकरी सन्मान योजनेचा लाभ घेत असलेल्या महिलांना एकूण मिळून दरवर्षी १२,००० रुपयांचा आर्थिक आधार मिळतो. म्हणजेच त्यांना दरमहा १,००० रुपयांचा थेट आर्थिक लाभ मिळतो.
या महिलांना आता ‘माझी लाडकी बहीण’ योजनेतून उर्वरित ५०० रुपयांचा फरक भरपाई स्वरूपात दिला जाणार आहे, जेणेकरून त्यांचा एकूण मासिक लाभ १,५०० रुपये इतका होईल.
अर्जदार महिलांपैकी अनेक अपात्र; शासनाची मोठी बचत
या योजनेसाठी राज्यभरातून तब्बल २ कोटी ४६ लाख महिला अर्जदार होत्या. त्यापैकी ५ लाख महिला अपात्र ठरल्या असून, यामुळे शासनाचे ७५ कोटी रुपये वाचले आहेत. याशिवाय, नमो शेतकरी सन्मान योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांना पूर्ण १५०० रुपये देण्याऐवजी फक्त फरक म्हणून ५०० रुपये देण्यात येणार आहेत. त्यामुळे ७७ कोटी ४१ लाख रुपयांची अतिरिक्त बचत शासकीय तिजोरीत होणार आहे.
पडताळणी प्रक्रिया पुन्हा सुरू
महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी यापूर्वीच स्पष्ट केले होते की, केसरी आणि पिवळ्या रंगाच्या शिधापत्रिकाधारक महिलांव्यतिरिक्त इतर अर्जदार महिलांची पडताळणी करण्यात येणार आहे. काही काळ थांबलेली ही प्रक्रिया आता पुन्हा गतिमान झाली असून, पात्र महिलांचा लाभ निश्चित करण्यासाठी सरकार कटिबद्ध आहे.
शासन निर्णयात कोणताही बदल नाही
२८ जून आणि ३ जुलै २०२४ रोजी जाहीर झालेल्या शासन निर्णयांनुसार, ज्या महिलांना केंद्र किंवा राज्य शासनाच्या अन्य योजनांतून दरमहा १५०० रुपयांपेक्षा कमी आर्थिक लाभ मिळतो, त्यांना उर्वरित फरक सन्मान निधी म्हणून मिळणार आहे. मंत्री अदिती तटकरे यांनी यामध्ये कोणताही बदल झालेला नसल्याचे स्पष्टपणे सांगितले आहे.
शेवटी…
‘माझी लाडकी बहीण’ योजना हे महिलांच्या आर्थिक सशक्तीकरणाचे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. केंद्र व राज्य शासनाच्या योजनांचा समन्वय साधून अधिकाधिक महिलांना लाभ मिळवून देणे आणि त्याचबरोबर अपात्र लाभार्थ्यांची अचूक पडताळणी करून शासकीय निधीची बचत करणे, हे राज्य सरकारचे उद्दिष्ट आहे.