By Marathi Deta 
गुंतवणूकदारांच्या गुंतवणुकीसाठी विविध कारणे असतात. काही गुंतवणूकदार उच्च जोखीम असलेल्या उच्च परताव्याच्या गुंतवणूक पर्यायांमध्ये सहज असतात, तर काहीजण कमी जोखीम आणि मध्यम परतावा देणाऱ्या गुंतवणुकीला प्राधान्य देतात.
अशा परिस्थितीत, बाजारातील अस्थिरतेच्या वेळी आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये कमी जोखीम असलेले गुंतवणूक साधन ठेवणे आवश्यक ठरते. निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक (Fixed-Income Investing) हा त्यापैकी एक उत्तम पर्याय आहे. या ब्लॉगमध्ये, निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक म्हणजे काय, त्याचे प्रकार, फायदे आणि मर्यादा यावर चर्चा केली आहे.
मुख्य मुद्दे (Key Takeaways)
✔️ निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक म्हणजे कॉर्पोरेट बाँड्स, ट्रेझरी बिल्स आणि निश्चित ठेवी (Fixed Deposits) यांसारख्या साधनांद्वारे स्थिर व निश्चित परतावा मिळविणे.
✔️ यामध्ये मनी मार्केट इन्स्ट्रुमेंट्स, डेट म्युच्युअल फंड्स, कॉर्पोरेट बाँड्स, सिक्युरिटाइज्ड डेट इन्स्ट्रुमेंट्स (SDIs), आणि राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्रे (NSC) यांचा समावेश होतो.
✔️ हे गुंतवणूक पर्याय जोखीम टाळणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी उत्तम आहेत, कारण ते स्थिर उत्पन्न आणि कमी अस्थिरता प्रदान करतात.
✔️ हे गुंतवणूक पर्याय कर सवलती, स्थिर परतावा आणि कमी अस्थिरता प्रदान करतात, परंतु व्याजदरातील बदल, महागाई आणि अकाली पैसे काढण्यावर दंड यासारखे धोके असू शकतात.
निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक म्हणजे काय?
ही एक अशी गुंतवणूक आहे, जिथे गुंतवणूकदाराला निश्चित व्याजदराने नियमित उत्पन्न मिळते. हे संपत्ती वाढविण्यास, भांडवल टिकवून ठेवण्यास आणि अस्थिरतेच्या जोखमीचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते.
उदाहरणार्थ, ABC Ltd. ने INR 1,000 किंमतीचे बाँड जारी केले आहेत, ज्यावर दरमहा 12% प्री-टॅक्स व्याज दिले जाते आणि बाँडचे मुदतपूर्ती (maturity) कालावधी 18 महिने आहे.
जर गुंतवणूकदाराने 10 बाँड्स = INR 10,000 गुंतवले, तर त्याला 17 महिन्यांसाठी दरमहा INR 100 निश्चित उत्पन्न मिळेल. 18 व्या महिन्यात, मूळ रक्कम (INR 10,000) आणि शेवटच्या महिन्याचे व्याज त्याला परत मिळेल.
निश्चित उत्पन्न गुंतवणुकीचे प्रकार
1️⃣ मनी मार्केट इन्स्ट्रुमेंट्स
✔️ यामध्ये कमर्शियल पेपर्स, सर्टिफिकेट ऑफ डिपॉझिट्स (CDs), आणि ट्रेझरी बिल्स यांचा समावेश होतो.
✔️ हे अल्प-मुदतीचे तरल (liquid) गुंतवणूक पर्याय असून, त्यांचा परिपक्वता कालावधी 1 वर्ष किंवा त्यापेक्षा कमी असतो.
✔️ ट्रेझरी बिल्सचा सरासरी परतावा 7% प्रतिवर्ष असतो.
2️⃣ डेट म्युच्युअल फंड्स
✔️ विविध गुंतवणूकदारांच्या निधीचा एकत्रित संग्रह असतो, ज्याचे व्यवस्थापन एक फंड व्यवस्थापक करतो.
✔️ यामध्ये कॉर्पोरेट बाँड्स, ट्रेझरी बिल्स, आणि इतर निश्चित उत्पन्न साधनांमध्ये गुंतवणूक केली जाते.
✔️ हे 7% – 8% वार्षिक परतावा देऊ शकतात, जो सामान्य FDs पेक्षा अधिक आकर्षक आहे.
3️⃣ कॉर्पोरेट बाँड्स
✔️ कंपन्यांकडून निधी उभारण्यासाठी जारी केलेले बाँड्स.
✔️ गुंतवणूकदारांना निश्चित व्याजदराने नियमित परतावा दिला जातो.
✔️ गुंतवणुकीसाठी 10.5% – 13% परतावा मिळू शकतो.
4️⃣ सिक्युरिटाइज्ड डेट इन्स्ट्रुमेंट्स (SDIs)
✔️ मालमत्तेवर आधारित (Asset-backed) बाँड्स, जे नियमित उत्पन्न देतात.
✔️ यावर 11% – 16% प्री-टॅक्स परतावा मिळू शकतो.
✔️ उदाहरणार्थ, Grip Invest चे LoanX हे SEBI-नियमित पर्याय आहेत, जे विविध कर्जांच्या गुंतवणुकीतून नियमित उत्पन्न देतात.
5️⃣ राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्रे (NSC)
✔️ 5 वर्षे मुदत असलेली सरकारी बचत योजना, जी पोस्ट ऑफिसमध्ये उपलब्ध आहे.
✔️ निश्चित परतावा आणि Section 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते.
✔️ सध्या 7.7% वार्षिक व्याजदर आहे.
6️⃣ निश्चित ठेवी (Fixed Deposits – FDs)
✔️ बँका आणि NBFCs द्वारे दिली जाणारी सुरक्षित गुंतवणूक योजना.
✔️ सध्या FD चे सरासरी व्याजदर 7.5% पर्यंत आहेत.
✔️ काही NBFCs 8.8% पर्यंत उच्च परतावा देणाऱ्या FD ऑफर करतात.
निश्चित उत्पन्न गुंतवणुकीचे फायदे
✔️ स्थिर परतावा: निश्चित उत्पन्न साधनांमुळे नियमित पैसे मिळतात.
✔️ कर लाभ: काही योजना, जसे NSC, कर सवलतीस पात्र आहेत.
✔️ कमी अस्थिरता: बाजाराशी निगडीत नसल्यामुळे, अल्प-मुदतीच्या घसरणीमध्ये सुरक्षितता देतात.
✔️ पोर्टफोलिओ विविधीकरण: निश्चित उत्पन्न गुंतवणुकीमुळे जोखीम कमी होते आणि पोर्टफोलिओला स्थिरता मिळते.
निश्चित उत्पन्न गुंतवणुकीशी संबंधित जोखीम
⚠️ व्याजदर धोका: व्याजदर वाढल्यास बाँड्सची किंमत कमी होऊ शकते.
⚠️ महागाई धोका: महागाई वाढल्यास निश्चित उत्पन्न गुंतवणुकीचे वास्तविक परतावे कमी होतात.
⚠️ पूर्व-पैसे काढण्याची जोखीम: काही गुंतवणूक साधनांमध्ये (NSC, FD) मुदतपूर्तिपूर्वी पैसे काढल्यास दंड आकारला जातो.
निष्कर्ष
✅ निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक ही पोर्टफोलिओमध्ये स्थिरता आणणारी आणि जोखीम कमी करणारी गुंतवणूक आहे.
✅ अल्प-मुदतीच्या अस्थिरतेच्या काळात हे गुंतवणूकदारांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
✅ गुंतवणुकीपूर्वी स्वतःच्या उद्दिष्टांचे मूल्यमापन करणे आणि विविध पर्यायांचा अभ्यास करणे आवश्यक आहे.
Grip Invest सारख्या प्लॅटफॉर्मद्वारे सुरक्षित आणि उच्च परताव्याचे निश्चित उत्पन्न गुंतवणूक पर्याय शोधता येऊ शकतात. तुमच्या गुंतवणूक पोर्टफोलिओसाठी विविध पर्याय शोधा आणि सुयोग्य निर्णय घ्या! 🚀