By Marathi Deta 
महिलांसाठी मुद्रा योजना २०२५ अपडेट
येथे प्रधानमंत्री मुद्रा योजनेतील (PMMY) २०२५ मधील महिला उद्योजकांसाठीच्या महत्त्वाच्या गोष्टी आणि अपडेट्स दिले आहेत:
महत्वाचे मुद्दे आणि अपडेट्स:
- १० वी वर्षपूर्ती: ८ एप्रिल २०२५ रोजी मुद्रा योजनेची १० वर्षे पूर्ण झाली.
- मोठी रक्कम वितरित: योजनेच्या सुरुवातीपासून आतापर्यंत ५२.३७ कोटी कर्जांद्वारे ₹ ३३.६५ लाख कोटींहून अधिक रक्कम वितरित करण्यात आली आहे.
- महिलांवर लक्ष केंद्रित: एकूण मुद्रा कर्ज लाभार्थ्यांमध्ये महिलांची संख्या लक्षणीय आहे, जी ६८% आहे. हे महिलांच्या नेतृत्वाखालील उद्योगांना सक्षम बनवण्यात योजनेची भूमिका दर्शवते.
- कर्जाची वाढलेली मर्यादा: २०२४ च्या उत्तरार्धात सुरू करण्यात आलेली “तरुण प्लस” श्रेणी, स्थापित उद्योजकांना त्यांच्या व्यवसायाचा विस्तार करण्यासाठी ₹ १० लाख ते ₹ २० लाख पर्यंत कर्ज देते.
- तारणमुक्त कर्ज: मुद्रा कर्ज कोणत्याही तारणाशिवाय दिले जाते, ज्यामुळे ज्या महिला उद्योजकांकडे मालमत्ता नसेल त्यांना निधी मिळवणे सोपे होते.
- सवलतीच्या व्याजदर: महिला उद्योजकांना अनेकदा PMMY अंतर्गत सवलतीच्या व्याजदरात कर्ज दिले जाते. काही बँका आणि सूक्ष्म वित्त संस्था (MFIs) महिला कर्जदारांसाठी व्याजदरात घट देऊ शकतात.
- कर्जाच्या तीन श्रेणी (आता चार): योजनेत मुख्यत्वे कर्जाच्या रकमेनुसार तीन श्रेणी आहेत:
- शिशु: ₹ ५०,००० पर्यंत कर्ज (स्टार्टअप आणि नवीन व्यवसायांसाठी).
- किशोर: ₹ ५०,००१ ते ₹ ५ लाख पर्यंत कर्ज (स्थापित व्यवसायांना विस्तारासाठी).
- तरुण: ₹ ५ लाख ते ₹ १० लाख पर्यंत कर्ज (स्थापित व्यवसायांना पुढील विस्तारासाठी).
- तरुण प्लस: ₹ १० लाख ते ₹ २० लाख पर्यंत कर्ज (२०२४ मध्ये व्यवसायांना मोठे करण्यासाठी सुरू).
- कर्जाचा उद्देश: उत्पादन, व्यापार आणि सेवा क्षेत्रातील विविध उत्पन्न-देणाऱ्या कामांसाठी हे कर्ज वापरले जाऊ शकते, ज्यात फलोत्पादन, मत्स्यपालन, कुक्कुटपालन आणि मधमाशी पालन यांसारख्या संलग्न कृषी कार्यांचा समावेश आहे.
- आर्थिक समावेश: या योजनेचा उद्देश सूक्ष्म आणि लघु उद्योगांना औपचारिक वित्तीय प्रणालीत आणणे आणि ज्यांना निधी मिळत नाही त्यांना निधी पुरवणे आहे.
महिला उद्योजकांसाठी फायदे:
- आर्थिक स्वातंत्र्य: स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, चालवण्यासाठी आणि वाढवण्यासाठी आवश्यक भांडवल उपलब्ध करून आर्थिक स्वातंत्र्य वाढवते.
- तारणमुक्त कर्ज: तारणाची गरज दूर करते, जी अनेक महिलांकडे नसू शकते.
- सवलतीचे दर: कमी व्याजदर आर्थिक भार कमी करतात आणि कर्ज अधिक परवडणारे बनवतात.
- सक्षमीकरण: महिलांना केवळ नोकरी शोधणाऱ्यांऐवजी नोकरी निर्माण करणाऱ्या बनण्यास सक्षम करते, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक आणि सामाजिक सक्षमीकरण होते.
- विविध व्यवसायांना पाठिंबा: लहान किरणा दुकाने आणि टेलरिंग युनिट्सपासून ते ब्युटी पार्लर आणि अन्न प्रक्रिया युनिट्सपर्यंत विविध व्यावसायिक क्रियाकलापांना हे कर्ज पुरवते.
अर्ज कसा करावा (सामान्य प्रक्रिया):
- कर्जाची श्रेणी निश्चित करा: आपल्या व्यवसायाच्या गरजेनुसार योग्य कर्ज श्रेणी (शिशु, किशोर, तरुण किंवा तरुण प्लस) निश्चित करा.
- कर्ज देणारी संस्था निवडा: मुद्रा कर्ज सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका, खाजगी क्षेत्रातील बँका, प्रादेशिक ग्रामीण बँका, सूक्ष्म वित्त संस्था (MFIs) आणि गैर-बँकिंग वित्तीय कंपन्या (NBFCs) यांसारख्या विविध सदस्य कर्ज देणाऱ्या संस्थांकडून (MLIs) दिले जाते.
- अर्ज: आपण कर्ज देणाऱ्या संस्थेच्या वेबसाइटद्वारे ऑनलाइन किंवा त्यांच्या जवळच्या शाखेला भेट देऊन अर्ज करू शकता. काही सरकारी पोर्टल जसे की उद्यममित्र पोर्टल देखील अर्ज प्रक्रिया सुलभ करू शकतात.
- आवश्यक कागदपत्रे (सामान्य):
- ओळखपत्र (आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र, पासपोर्ट इ.)
- पत्त्याचा पुरावा (युटिलिटी बिल, आधार कार्ड, बँक स्टेटमेंट इ.)
- व्यवसाय ओळख आणि पत्ता पुरावा (लागू असल्यास)
- नवीनतम फोटो
- बँक स्टेटमेंट (सामान्यतः मागील ६ महिन्यांचे)
- व्यवसाय योजना (कर्जाची रक्कम आणि कर्ज देणाऱ्या संस्थेनुसार आवश्यक असू शकते)
- कर्ज देणाऱ्या संस्थेने आवश्यक असलेली इतर कागदपत्रे.
- अर्ज सादर करणे आणि मंजुरी: आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज सादर करा. त्यानंतर कर्ज देणारी संस्था योग्य तपासणी करेल, ज्यात क्रेडिट मूल्यांकन समाविष्ट आहे. मंजुरी मिळाल्यावर, कर्जाची रक्कम आपल्या बँक खात्यात जमा केली जाईल.
महत्वाचे मुद्दे:
- व्याजदर निश्चित नसतात आणि कर्ज देणारी संस्था, कर्जाची रक्कम आणि आपला क्रेडिट इतिहास यावर अवलंबून बदलतात. वेगवेगळ्या कर्जदारांकडून दरांची तुलना करणे उचित आहे.
- सामान्यतः मुद्रा कर्जासाठी कोणतेही प्रक्रिया शुल्क आकारले जात नाही.
- परतफेडीचा कालावधी कर्जाची श्रेणी आणि कर्ज देणाऱ्या संस्थेच्या धोरणांवर अवलंबून असतो, सामान्यतः १ ते ७ वर्षांपर्यंत असू शकतो.
मुद्रा योजना २०२५ विषयी महिलांसाठी नवीनतम आणि विशिष्ट माहितीसाठी, मुद्रा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला (www.mudra.org.in) भेट देणे किंवा जवळच्या सहभागी बँक किंवा वित्तीय संस्थेशी संपर्क साधणे उचित आहे.